Шығыс Қазақстан облыстық сәулет-этнографиялық және табиғи-ландшафтық музей-қорығы * Восточно-Казахстанский областной архитектурно-этнографический и природно-ландшафтный музей-заповедник

  • Увеличить размер шрифта
  • Размер шрифта по умолчанию
  • Уменьшить размер шрифта
бөлімдер орыс этнографиясы бөлімі
Орыс этнографиясы бөлімі

Рождество. 2025

2025 жылдың 7 қаңтарында ШҚО музей-қорығы Достық үйі-қоғамдық келісім орталығымен бірлесіп Рождествоға арналған мерекелік концерт өткізді. Мерекеде Рождестволық өлеңдер мен әндер шырқалып, «Рождество» мен «Святки» дәстүрлері көрсетілді. Қонақтар би билеп, хоровод айналды. Достық үйінің фойесінде музей-қорық қорынан алынған «Рождество дәстүрлері» атты көшпелі көрме ұйымдастырылды, онда иконалар, святки дәстүрлерінің фотосуреттері, святки бетперделері (маскалары), маскарад костюмдері, рождестволық ашықхаттар мен святки сәуегейлігіне арналған заттар ұсынылды.

 

Масленица келді! 2020

Тағы да музей-қорықтың Солжағалық кешені бірге халық мейрамын атап өту үшін қала тұрғындарын қарсы алды. Осы жолы – Масленицаны.

 

Шоқыну кешінде бір рет...

Музей-қорықтың орыс этнографиясы мен халықтар және азсанды этникалық топтар этнографиясы бөлімдері тағы да кешке қала тұрғындарын жинады. Бұл жолы – Шоқынушылық.

 

Кештер барлық жастағыларды баурайды! 2020

Тоғыз қаңтар күні музей-қорықтың Қ. Қайсенов көшесі, 67 ғимаратының залындағы святолық кеш ертеректе әжейлер мен атайлар шырқаған әндерді сырнайдың сүйемелдеуімен басталды. Содан кейін келгендердің бәрі шырша жанындағы хороводқа шақырылды. Музей-қорықтың орыс этнографиясы бөліміне «Дружане»фольклорлық-би ансамблі мен «Бастеньки» фольклорлық-этнографиялық ансамблі көмектесті. Аталған бөлімнің меңгерушісі Александр Яковлев сырнайда ойнады.

 

Өткеннің тереңінен... 2019

Бос уақытыңызды ұлы ата-әжелеріңіз бен ата-апаларыңыз сияқты өткізгенді қалайсыз ба? Музей-қорықта қысқы кеш өтіп жатқан кезде келіңіздер. Музей-қорықтың орыс этнографиясы бөлімінің меңгерушісі Александр Яковлев: «Бұл кезіндегідей клубтар, би кештері көп болмаған кеш. – Осындай кештерде кездесіп, танысып, билеген. Біз орыс мәдениетіне қызығушылық танытатындардың бәріне дәл сол кезде билегендей ежелгі билерді де, сол кезде ойнаған ойындарды да үйретеміз», - дейді.

 

Орыс сүлгісі Алтай қаласындағы көрмеде. 2019

2019 жылдың 28 қарашасы күні Алтай қаласында «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында «Алтай ауданы орталықтандырылған кітапхана жүйесі» КММ-нің өлкетану залында «Алтайдың орыс сүлгілері» атты көшпелі көрме ашылды. Оны  ұйымдастырушылар – музей-қорықтың орыс этнографиясы бөлімінің қызметкерлері. Қөрмеде музей-қорық қорынан алынған жәдігерлер қойылды, оның ішінде  орыстың 50 дәстүрлі орамалы бар. Олардағы өрнектердің саналуандығы таңдай қақтырады. Орыс этнографиясы бөлімінің меңгерушісі Александр Яковлевтің айтуына қарағанда, сүлгілердегі өрнектер мейірімділік күші мен амандық сыйлап, адамды жамандықтардан қорғайтын болған. ХІХ ғасырдың екінші жартысында қалалық сән  үрдісінің әсерінен шаруа кестесінде айқаспа техникасында орындалған жұмыстар кеңінен тарайды. Біздің аймақтағы өрнектердің негізгі түрлері – мәңгілік қозғалыс символы болып саналатын свастика мен ромб. Көрмеде орын тепкен сүлгілердегі ескілікті өрнектер арасында «сабынды өрнектер» делініп кеткендері де бар. Олар «Товарищество Брокар и Ко» атты фирма шығаратын дәретхана  қағазының орамаларынан көшіріліп алынған. Ресей жерінде ХХ ғасырдың басында танымал болған бұл фирма жарнама мақсатында сүлгілерде кеңінен пайдаланылатын сабынға арналған орамалардың орыс мәнеріндегі айқаспа кестесінің схемасын басатын болған.

 

Конструктор Михаил Калашниковтың отанында болып қайтты. 2019

10 қаращада музей-қорықтың орыс этнографиясы бөлімінің қызметкерлері орыс дәстүрлі мәдениетінің «Бастеньки»  ансамблімен бірге атыс қаруын жасау жөніндегі орыс және кеңес конструкторы,  әлемге әйгілі Калашников автоматын жасаушы Михаил Калашниковтың (1919 – 2013 жж.) туғанына 100 жыл толған   мерейтойына арналған салтанатқа қатысып қайтты.  Салтанат атақты қарушының туған жері – Алтай өлкесінің Курья селосында өтті. Михаил Тимофеевич Калашников 1919 жылдың 10  қарашасында дүниеге келген. Ол өзінің ең алғашқы өнертабысын  әскер қатарында жүргенде жасады. 1941 жылы ауыр жараланып,    госпитальда жатқан кезде оған өз қолымен автомат жасау идеясы келеді, Ол автомат арада біраз жыл өткен соң, 1947 жылы таныстырылды.

 

«Беловодье» фестивалінің ғасырлық дәстүрлері. 2019

15-16 маусым күндері Өскеменде ХVII Қазақстан-Ресей «Беловодье» фестивалі өтті. Фестивальдің іс-шараларына музей-қорықтың қызметкерлері қатысты.


 

 

Зияткерлік марафон «Славяндар тілі – білімге, тарихқа, ата-бабалардың мәдениетіне жол ашатын кілт». 2018

Рухани жанғыру

Қазақстан халқы тілдері күніне орай орыс этнографиясы бөлімі «2018 жылғы 23 қыркүйекте Жастар» саябағында көпшілікке арналған  «Славяндар тілі – білімге, тарихқа, ата-бабалардың мәдениетіне жол ашатын кілт» атты іс-шара ұйымдастырды. Этноауылдың орыс қоныстарында  №9, №10, №38 мектептердің, «IT мектеп-лицейінің» және «Спутник -1» аулалық клубтың оқушылары үшін конкурстық этнографиялық эстафета өткізілді.

 

Иван Купала алдындағы түн – халықтық мереке. 2018

Рухани жанғыру

6 шілде күні Солжағалық кешенде өткен «Купалалы отты жарық» үш болмыстың – өсімдіктер, су және от  әлемінің мерекесі болды. Музей-қорықтың орыс этнографиясы бөлімі бағдарламаны көңілді әрі танымдық етіп жасапты.

 

Халық сауаттылары. 2018

Рухани жанғыру

2018 жылғы 20 мамырда Достық Үйінде орыс этнографиясы бөлімінің қызметкерлері «Халық сауаттылары» атты жылжымалы көрме ұйымдастырды. Славян мәдениеті мен жазуы күніне арналған көрмеде  орыс мәдениеті жөніндегі этнографиялық бұйымдар: тоқылған белбеулер, сүлгілер, төсекаяқ фрагменті, доғалық қоңыраушалар, ХҮІІІ – ХІХ ғасырлардағы ескібаспалық кітаптар келушілер назарына ұсынылды.

 

Музейдегі ұйқысыздық. Деревнядағы отырыстар. 2018

Рухани жанғыру

Музейная бессонница. Деревенские посиделки2018 жылғы 16 мамырда «Рухани жаңғыру» бағдарламасы шеңберінде жалпымузейлік «Музейдегі ұйқысыздық» атты іс-шара  құрамында орыс этнографиясы бөлімі «Жастар» этнобағының этноауылындағы «айқас байланыс» ауласында «Деревнядағы отырыстар» атты театрландырылған іс-шара дайындап, өткізді. Бағдарламада: дәстүрлі музыкалы «Бастеньки» фольклорлық ансамблі өнер көрсетіп, қонақтарға самауырдың шәйі, дәстүрлі орыс сусыны ұсынылып, «шаруа үйіне» фонарь жарығымен экскурсия ұйымдастырылды. Осылардың нәтижесінде келушілер ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басында Кенді Алтайда тұрған орыс шаруаларының деревнядағы өмірімен танысып қайтты.

 

Терезедегі жарық» (фонарьлар мен лампалар). 2018

Рухани жанғыру

2018 жылғы 4 мамырда орыс этнографиясы бөлімінің ғылыми қызметкері Р.Ю. Нечаев ШҚО, Ұлан ауданы, Украинка ауылындағы «Украинка орта мектеп-балабақшасы» КММ-да «Терезедегі жарық» (фонарьлар мен лампалар) атты көшпелі көрме өткізді. Онда музей-қорықтың қор топтамасынан алынған керосин лампалар, керосин және шырағдандық фонарьлар тақырыбындағы жәдігерлер қойылды. Көрме Ұлан ауданында - «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында өткен «Мектеп музейі – халық тарихының, әдет-ғұрпының және мәдениетінің паш етілуі»: сырттай сапарлау семинарының бір бөлігі болды.

 

Орыс сүлгілеріндегі архаикалық символдар. 2018

Рухани жанғыру

2018 жылғы 4 мамырда этнолог Мария Ковалёва «Украинка орта мектеп-балабақшасы» КММ-да «Орыс сүлгілеріндегі Әлем картиналары» атты тартымды әрі танымдық көшпелі көрме өткізді. Аталған көрме «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясындағы «Мектеп музейі – халық тарихының, әдет-ғұрпының және мәдениетінің паш етілуі» атты семинар шеңберінде өтті. Көрмеге музей-қорықтың қор топтамаларынан алынған 20 жәдігер қойылып, слайд-шоу жасалды, сондай-ақ, тақырыптар бойынша фотосуреттер көрсетілді. Көрме тек архаикалық деп аталатын, қолмен салынған өрнектердің мән-мағынасын ғана емес, бір кездері ШҚО жерінде тұрған кержақ-әйелдердің ісмерлігін де паш етеді. Мәселен, атақты кеңестік және ресейлік этнограф және өнертанушы Светлана Васильевна Жарникова (1945-2015 жылдары өмір сүрген) аталған символдардың қаншалықты мәнге ие екендігін өз еңбектерінде атап өткен.

 

Музей-қорық қорынан алынған XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдағы шамдар мен лампалар. 2018

2018 жылғы 13 сәуірде орыс зтнографиясы бөлімінің ғылыми қызметкері Р.Ю. Нечаев «Н.К. Крупская атындағы мектеп-интернаттың»  оқушылары үшін «Музей-қорық қорынан алынған XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдағы шамдар мен лампалар» атты көшпелі қайырымдылық көрмесін ұйымдастырып, өткізді. Онда музей-қорықтың қор топтамаларынан алынған,  керосин лампалар, керосин және шырағдан шамдар тақырыптарын қамтыған жәдігерлер көрсетілді. Сондай-ақ, Р.Ю. Нечаев «Терезедегі жарық» тақырыбында (электр жарығы келгенге дейінгі тарих) екі қайырымдылық лекциясын оқыды. Олар суретті және бейне материалдарды басшылыққа ала отырып ұсынылды. Өткен ғасырдағы материалдық мәдениет тарихы  жайлы көптеген дүниелермен танысу оқушыларға ерекше қызықты болды. Мұғалімдер аталған іс-шара туралы оң пікірлер айтты.

 

«XIX ғасыр соңы - XX ғасыр басында Оңтүстік-Батыс Алтайды мекен еткен орыстардың мәдениеті» жылжымалы көрмесі. 2018

2018 жылдың 2 наурызы күні орыс этнографиясы бөлімінің қызметкерлері Е.Ю. Рахматулина мен Е.Ю. Нечаев Абай даңғылы, 102 мекен-жайындағы ҮМЗ-ның көрме-ақпараттық орталығында кәсіпорынның кәсіподақ комитетімен жасалған келісім бойынша ҮМЗ АҚ жұмысшылары үшін «19 ғасыр соңы - мен 20 ғасыр басында Оңтүстік-Батыс Алтайды мекен еткен орыстардың мәдениеті» тақырыбында көшпелі көрме ұйымдастырды. Көрмеде музей-қорықтың қор топтамаларынан алынған, Кенді Алтай крестьяндарының ағаштан жасалған керек-жарақтары, тоқыма бұйымдары мен костюмдері және самауырлары мен басқа да заттары қойылды. Ғылыми қызметкерлер, атап айтқанда, Е. Рахматулина «19 ғасырдың соңы мен 20 ғасырдың басында Оңтүстік-Батыс Алтайды мекен еткен орыстардың мәдениеті», ал Е. Нечаев «Орыстың шәй мәшинесі (самоварлары)» атты лекциялар оқыды.

 

Оқушыларға арналған Масленица. 2018

Рухани жаңғыруМасленица для школьниковМузей-қорықтың орыс этнографиясы және экспозициялық-көрмелік жұмыстар бөлімдерінің атсалысуымен облыс орталығы мен оған жақын маңда орналасқан елді мекендердегі мектептердің төменгі сынып оқушылары Русь жерінде Масленица қалай өткендігі туралы хабардар болды.

 Ескіславяндық Масленица мерекесі көктемгі  күн мен түннің теңесуіне орайластырылып, күннің түннен озып шыққандығын дәлелдей отырып, он төрт күн бойы атап өтілген. Бірақ, христиандықтың қабылдануымен бірге оны мерекелеу шіркеулік күнтізбеге бекітіліп, күні бойынша Сырлы жеті күнге (седьмицаға) сәйкес келеді. Биылғы жылы Масленица ақпанның 12-нен басталып, 18-інде аяқталады. Мектептерден келіп түскен өтінімдердің өте көп болуына байланысты музей-қорықтың Солжағалық кешеніндегі театрландырылған қойылым 1 ақпаннан бастау алды. Аталған мерекелер басты ұстанымы Қазақстан Республикасында өмір сүріп жатқан халықтардың мәдени мұрасын сақтау болып табылатын «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында өтуде.

 

Ескі заманнан қалған самаурын» (музей қорларынан). 2018

2018 жылғы 10 қаңтарда орыс этнографиясы бөлімінің ғылыми қызметкері Р.Ю. Нечаев «О. Бөкей атындағы орталық кітапханалық жүйесі» КММ-де «Ескі заманды сүюшілер клубының» мүшелері – қарт адамдар арасында «Ескі заманнан қалған самаурын» (музей қорларынан) атты жылжымалы қайырымдылық көрме ұйымдастырып, өткізді.

Көрмеде музей-қорықтың қорлар коллекциясынан алынған жәдігерлер ұсынылды: самаурындар, табақтар, шайнектер. Сонымен қатар, Р.Ю. Нечаев «Орыс шай машинасы» (самаурынның тарихы) тақырыбына екі қайырымдылық дәріс оқып, фотосуреттер мен бейнематериалдар көрсетті. Қарт адамдар өткен ғасырлардың материалдық мәдениетінің тарихымен танысты. Кітапхана әкімшілігі өткізілген іс-шараға оң баға берді.

 

19 ғасырдың екінші жартысында – 20 ғасырдың ортасында Шығыс Қазақстан облысы аумағында болған самаурындар. 2017

2017 жылғы 8 желтоқсанда орыс этнографиясы бөлімінің ғылыми қызметкері Р.Ю. Нечаев «19 ғасырдың екінші жартысында – 20 ғасырдың ортасында Шығыс Қазақстан облысы аумағында болған самаурындар» атты жылжымалы қайырымдылық көрме ұйымдастырып, өткізді. Көрмеге «Н.К. Крупская атындағы мектеп-интернаттың» оқушылары қатысты. Көрме Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күніне арналған. Мұнда музей-қорықтың қорлар коллекциясынан алынған «Самаурындар, табақтар және шайнектер» атты тақырыбы бойынша экспонаттар ұсынылған. Сонымен қатар, Р.Ю. Нечаев «Орыс шай машинасы» (самаурын тарихы) тақырыбына төрт қайырымдылық дәріс оқыды. Дәріс барысында фото мен бейне материалдар көрсетілді. Оқушылар өткен ғасырлардың материалдық мәдениеті тарихы жайында көп ақпарат алды. Мұғалімдер өткен іс-шара жайында жақсы пікір қалдырды.

 

Кенді Алтайдағы ескідәстүршіл орыс шаруаларының тұрмысы. 2017

Быт русских крестьян старообрядцев на Рудном АлтаеБыт русских крестьян старообрядцев на Рудном Алтае

2017 жылғы 21 қарашада Өскемен қаласы әкімдігінің «№103 шипажайлық балабақша-бөбекхана» МКМ-інде орыс этнографиясы бөлімінің қызметкері «Кенді Алтайдағы ескідәстүршіл орыс шаруаларының тұрмысы» тақырыбында театрландырылған этнографиялық көрініс өткізді.

Іс-шараға Емеля мен Марья-ісмер киіміндегі екі ертегілік кейіпкер қатысты. Этнографиялық  материал балаларға түсінікті болу үшін оны ойын үлгісінде өткізу қажет болды.

 


Страница 1 из 2

Поиск прошедший индексацию в Яндексе

Статистика

Пользователи : 830
Статьи : 3024

Счётчики

 Top.Mail.Ru


Жарнама

Шығыс Қазақстан облыстық сәулет-этнографиялық және табиғи-ландшафттық музей-қорығының ресми сайтына кірушілердің барлығын шын жүректен құттықтаймыз


Күнделікті, келушілердің тапсырыстары бойынша Бейбітшілік көшесі, 29 мекенжайындағы музей ғимаратында Мемлекеттік Орыс музейінің залдары бойынша виртуалды экскурсия жүргізіледі. Михайлов сарайы (Санкт-Петербург). толығырақ>>



«Шығыс Қазақстан облыстық сәулет-этнографиялық және табиғи-ландшафтық музей-қорығы» КМҚК-ның даму ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ...


Біздің музей өзінің экспозиция залдарына QR-кодтарды енгізді, олар витриналарда, киіз үй мен жекелеген жәдігерлердің жанында орналасқан. Бұл музейге келушілер мен экскурсия жасаушыларға ондағы жәдігерлермен өз бетінше танысуға, олар туралы ақпарат алатын тілді (әзірге қазақ немесе орыс тілдері, ал келешекте ағылшын тілін) таңдауға; танып-білгісі келетін объектіні өз қалауы бойынша таңдап, барынша толыққанды және нақты ақпарат алуға мүмкіндік береді. QR Museum сілтемесіне көшу …